Project SeniorDesigner startte tijdens de Dutch Design Week van 2014, als onderdeel van het Vitalis-project Social&. Mijn persoonlijke doel was te onderzoeken wat ouderen van nu bezighoudt, hoe ze leven en hoe ze omgaan met onderwerpen als verlies en afscheid.
Tijdens de bruisende week ging ik met bezoekers en bewoners van Vitalis Berckelhof in mijn standruimte het gesprek aan over hun leven en wat zijn daaraan zouden willen veranderen. Al ontwerpend onderzocht ik wat het waarom achter hun behoeftes was, en hielp hen zélf invulling te geven aan die behoeftes.
Door de uitdading creatief te benaderen en niet psychologisch, was het eenvoudiger de bezoekers constructief met hun probleemstelling te laten omgaan.
Het ontwerpen en oplossen was tijdens de DDW een middel en niet het doel. De openheid die ontstond tijdens de gesprekken heeft mij veel inzicht gegeven in de levens van ouderen en mijn blik op ouderenzorg ingrijpend veranderd. Naast de boeiende gesprekken zelf hebben ook de ontwerpvisualisaties in de stand tot veel gesprekken geleid. Die inspireerden mij tot het maken van het boek SeniorDesigner, waarin het project van voorbereiding tot uitkomst is samengevat, inclusief een samenvatting van de gemaakte ontwerpen.
Vervolg 2016
Enkele van de ontwerpen uit het boek spraken zo tot de verbeelding, dat ze hebben geleid tot een vervolg. Qua relevatie, toepasbaarheid en haalbaarheid sluiten ze aan bij Vitalis’ kijk op het verbeteren van ouderenwelzijn en in samenwerking met Vitalis zijn verschillende partijen nu bezig met het uitrollen van de ontwerpen.
Een ervan is het ontwerp Stoellator, bedoeld om bewoners op ludieke wijze in het zonnetje te zetten, een ander is project Splituin, bedoeld als sociale brug tussen de bewoners van Vitalis Berckelhof en de omringende wijk. Over beide projecten leest u meer op dit paneel. Voor de uitwerking van andere projecten binnen SeniorDesigner lopen subsidieaanvragen.
Op deze manier blijven ouderen actief betrokken bij het verbeteren van hun welzijn. Door bij de realisatie van deze verbeteringen zowel ideële en commerciële partijen te betrekken, hoop ik een duurzame beweging op gang te brengen die bestand is tegen de huidige veranderingen in de zorg. Dit is mijn invulling van het begrip Social Design.
Het SeniorDesigner-boek ligt ter inzage bij dit paneel. Een compacte versie van het boek is tegen contante betaling verkrijgbaar bij de receptie van Vitalis Berckelhof, of te bestellen d.m.v. een e-mail naar info@rakelijnen.nl.
Met dank aan
Grafisch ontwerp
-
Studio suikerwit
Speciale dank
-
Vrijwilligers
-
Rene Lavrijsen
-
Horeca Vitalis
-
Philipsmuseum
-
Bewoners en peroneel Vitalis Berckelhof
-
Sis Huiskamp
-
Alle deelnemers en participanten
-
Vrienden van Vitalis
-
Stichting Doornakkers
-
Regiegroep Doornakkers
Gedachtengoed
Het Grijze Koppen Orkest is een 2 jarig ouderenparticipatie project op en rond 4 zorglocaties in Eindhoven en Utrecht. Het idee is ontstaan vanuit de vraag van medewerkers van Vitalis Zorggroep Eindhoven, die de schoolpleinorkesten van Fort van de Verbeelding hebben gezien. De vraag “Kan dat wat Fort doet met basisschoolkinderen ook niet met onze ouderen?” is natuurlijk positief beantwoord. Er is een plan gemaakt dat gehonoreerd is door verschillende fondsen. In juni en september 2014 hebben de startconcerten plaatsgevonden in Eindhoven en bij Careyn in Utrecht. Wekelijkse workshops worden nu gegeven aan de ouderen op alle 4 locaties. In feestelijke en soms ontroerende winter- en zomerconcerten wordt al het geleerde samen met muziekgezelschappen en leerlingen van basisscholen uit de betreffende wijken ten gehore gebracht. Op 30 en 31 mei 2015 zijn er weer zomerconcerten. Tenslotte wordt dit project afgerond met het opnemen van een clip, waaraan alle spelende ouderen, schoolkinderen en muziekgezelschappen uit de 4 wijken in Eindhoven en Utrecht meedoen.
Qwiek: de naam zegt het al: vitaal, levenskrachtig, gezond, kras en fit! En dat is Qwiek ook, producten vol vitaliteit gestoken in een eigentijds jasje. Qwiek: Een combinatie van slimme technologische toepassingen die minder mobiele mensen moet prikkelen om vooral in beweging te zijn en te blijven. Op een eenvoudige manier in hun eigen woonomgeving, met medebewoners of wie weet, met bezoek!
Voordeel voor de gebruikers van Qwiek: Isolement wordt doorbroken en vervangen door gezelligheid en socializen op een nieuwe manier. Of met andere woorden: Qwiek brengt zijn doelgroep, onze ouderen, niet alleen op een verantwoorde manier vanuit de ‘huiskamer’ in beweging, maar zorgt er ook voor dat u het gezellig kan hebben zonder actief mee te doen.
Qwiek, geen grauwheid meer maar kleur!
In deze bijzondere kast worden verhalen, foto's, gedachten, wijsheden en levenslessen van senioren verzameld in weckpotten. Het doel is om immateriële zaken veilig te stellen en door te geven aan volgende generaties.
De basis voor dit meubel vormt een originele archiefkast uit de jaren '60. Na een 'total make-over' is de kast omgetoverd tot een prachtig verrijdbaar meubel met plaats voor 51 weckpotten.
‘Gedachten-goed.’ is onderdeel van het project Senioren in Brabant, een project over senioren die verhuizen naar een zorgcentrum of verzorgingshuis en daardoor vaak afscheid moeten nemen van een groot deel van hun inboedel.
De valies zit boordevol gebruiksvoorwerpen en foto’s van vroeger. Zoals stopwol, maggieblikje, koektrommel, beeldje uit lourdes,wasknijpers. Ze helpen ouderen de verhalen en herineringen van vroeger weer terug te halen.
De zintuigen worden geprikkeld, je kan het aanraken er naar kijken, ruiken en luisteren.
Het geluid van een blikken muziek doosje, het geluid van de ratelende koffiemolen, de geur van de vers gemalen koffiebonen, de geur van sunlight of groene zeep, of het voelen van de oude teddybeer en de stopwol.
Mensen met dementie blijven zich langer dingen van ‘vroeger’ herinneren, dan van kort geleden. Iedereen praat graag over de dingen die je nog weet. De voorwerpen kunnen emotie losmaken, soms met een lach maar soms ook met een traan.
Het ondersteund familie of verzorgend personeel om een gesprek aan te gaan en op gang te houden. Maar ook leren we, over hoe het leven vroeger was op deze wijze kunnen oudere de kennis die ze bezitten ook overdagen naar de jongeren.
Het is educatief inzetbaar als de kinderen van de basisschool een bezoek brengen aan de ouderen, samen praten over de voorwerpen en waarvoor ze werden gebruikt.
In combinatie met liedjes en versjes van vroeger is het helemaal een feest.
Je kan de voorwerpen uit de koffer steeds wisselen zodat er steeds weer andere verhalen los komen.
Qwiek
Senior Designer.